ویرایش عکس آذر ماه 98

فرهنگستان زبان و ادب فارسی، معادل فارسی کلمات «فلش»، «کمپوت» و «گارانتی» را کلمات «پیکانه»، «خوشاب» و «تضمین یا ضمانت» قرار داده است.

زبان فارسی در سیر تحول خود به زمان‌هایی می‌رسد که وا‍‍ژه‌های زبان‌های دیگر چون مغولی به زبان فارسی وارد می‌شود. ورود این کلمات به زبان فارسی زمانی اتفاق افتاد که چنگیز خان مغول به ایران حمله کرد و بر این کشور مسلط شد. همزمان با این تسلط بود که واژه‌های مغولی به زبان فارسی راه پیدا کردند. در این زمان حکام محلی مغول نیز بر شهر‌های مختلف ایران حکومت می‌کردند. شاعرانی چون حافظ به مبارزه با حکام ظالم مغول می‌پردازند. مخالفت این شاعران با بیان مضامینی چون دوری از ریا نشان داده می‌شد. در کنار آن این شاعران از مدح پادشاهان مغول سرباز می‌زنند. در آن زمان یکی از راه‌های تبلیغ حکومت و ماندگاری اسم پادشاهان، مدح شاعران بود. وارد نشدن وا‍ژه‌های مغولی به شعر سبب شد این واژه‌ها در دوران‌های بعد متروک شوند. در این مسئله نمی‌توان از غلبه فرهنگ ایرانی بر حاکمان مغول غفلت ورزید.

1- «فلش»: معادل آن را «پیکانه» قرار داده‌اند. این واژه از ترکیب اسم و «های تصغیر» ساخته شده است. کلمه «پیکان» را می‌توان در جای جای شاهنامه فردوسی مشاهده کرد. این واژه در هنگام بیان جنگ‌ها به‌کار می‌رود. از جمله می‌توان به داستان رستم و اسفندیار اشاره کرد. در آن جایی که رستم، پیکان نیزه خود را آب دیده می‌کند تا چشمان اسفندیار را نشانه بگیرد و او را از پای درآورد. البته این اتفاق پس از یک جنگ درونی در رستم اتفاق می‌افتد. کلمه «پیکان» در این زمان به معنای «نوک نیزه» بود و امروزه این معنا متروک شده است. البته این معادل در زبان فارسی به‌کار نمی‌رود. به دلیل آنکه قرابت معنایی بین این دو کلمه پیدا نمی‌کنند.
2- «کمپوت»: معادل آن را «خوشاب» قرار داده‌اند. این معادل از ترکیب دو اسم ساخته شده است و در زبان امروز به‌کار نمی‌رود به دلیل آنکه علاوه بر تطابق معنایی از نظر زیبایی شناسی نیز این کلمه با مشکل مواجه است. مجموع این عوامل سبب می شود، کلمه‌ای در زبان فارسی به‌کار نرود. هرچند واژه از نظر اصول ساخت کلمه و قوانین ساخت واژه مشکلی نداشته باشد و براساس قوانین قرار گرفتن واج‌ها در زبان فارسی ساخته شود. در زبان فارسی هیچگاه کلمه‌ای با مصوت آغاز نمی‌شود. این مسئله‌ای است که می‌توان در کلمات ساخت فرهنگستان زبان و ادب فارسی مشاهده کرد.
3- «گارانتی»: معادل آن را «تضمین یا ضمانت» وضع کرده‌اند. تمام این واژه ها، کلمه عربی هستند که در زبان فارسی معادل کلمه لاتین قرار داده شده است. کلمه «تضمین»، مصدر باب تفعیل و کلمه «ضمانت» مصدر باب مفاعلت است البته «تای گرد» عربی در زبان فارسی به صورت کشیده نوشته شده است. این معادل‌ها در زبان امروز به‌کار می‌روند اما کاربرد کلمه لاتین را نیز می‌توان در زبان امروز مشاهده کرد.
منبع : باشگاه خبرنگاران
/117/